Phát triển CN Việt Nam: Công nghiệp cơ bản - một năm nhìn lại

Nguồn: ITN

Theo Báo cáo của Bộ Công thương về hoạt động sản xuất công nghiệp 11 tháng của năm 2012 cho thấy, mặc dù tình hình kinh tế thế giới cũng như trong nước gặp nhiều khó khăn, song, một số ngành công nghiệp cơ bản vẫn có tốc độ tăng trưởng cao, như khai thác dầu thô và khí tự nhiên (tăng 11%), công nghiệp điện năng và một số nhóm ngành trong khối công nghiệp chế biến. Cụ thể, đối với lĩnh vực năng lượng, đi đầu là dầu khí, đã hoàn thành kế hoạch năm đối với công tác tìm kiếm thăm dò và phát triển mỏ. Đặc biệt là trữ lượng dầu khí khai thác đạt 35 triệu tấn; hoàn thành và đưa 6 mỏ/công trình dầu khí mới vào khai thác. Điện cũng là một lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng đáng kể, với rất nhiều con số biết nói, trong đó sản xuất, truyền tải và phân phối tăng hơn 12,4%. Những thuận lợi về nguồn nước đã tạo điều kiện cho sản xuất điện với giá rẻ hơn. Phó tổng giám đốc Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) Đinh Quang Tri cho biết, EVN đã thực hiện được yêu cầu của Chính phủ là kể từ năm 2012 sản xuất kinh doanh điện của tập đoàn này phải có lãi. Một số lĩnh vực trong khối công nghiệp chế biến cũng có tốc độ tăng trưởng tương đối cao như: chế biến sữa và các sản phẩm từ sữa; sản xuất phân bón; linh kiện điện tử; sản xuất phụ tùng và bộ phận phụ trợ cho xe có động cơ và động cơ xe; đóng tàu và cấu kiện nổi...

Tuy nhiên, khó khăn vẫn luôn tiềm ẩn, nhất là lượng tồn kho cao đang ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp trong ngành này. Trong đó, phải kể đến một lĩnh vực cơ bản của ngành công nghiệp năng lượng và khai khoáng đó là than, tính đến thời điểm này vẫn tồn kho hơn 8 triệu tấn dù đã có rất nhiều giải pháp tháo gỡ, kể cả giảm thuế xuất khẩu từ 20% xuống còn 10%. Kế đến là các ngành công nghiệp thuộc lĩnh vực cơ kim khí, mà thép là một trong những ví dụ nổi bật. Mặc dù lượng tiêu thụ của thị trường có cải thiện hơn, song lượng thép tồn kho giảm chưa đáng kể trong khi thép nhập khẩu từ nước ngoài vẫn tiếp tục tăng, nhất là thép nhập khẩu từ Trung Quốc. Phó chủ tịch Hiệp hội thép Việt Nam Nguyễn Tiến Nghi cho rằng, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu việc xây dựng hàng rào kỹ thuật để hạn chế nhập khẩu những loại thép doanh nghiệp trong nước đã bảo đảm được cả chất lượng và số lượng.

Ngay cả lĩnh vực đóng tàu và cấu kiện nổi được cho là có mức tăng trưởng khá thì Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) cũng không thể về đích do số liệu doanh thu 9 tháng chỉ đạt chưa đầy 16%. Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinashin Nguyễn Ngọc Sự cho biết, do khó khăn về tài chính, về thị trường nên hiện tập đoàn đang cố gắng duy trì các hoạt động nhằm bảo đảm điều kiện sống tối thiểu cho cán bộ, công nhân viên.

Thứ trưởng Bộ Công thương Lê Dương Quang cho biết, ngành công thương đang nỗ lực các giải pháp để đẩy mạnh tiêu thụ hàng tồn kho, đồng thời chỉ đạo các tập đoàn, doanh nghiệp tranh thủ mọi cơ hội để tập trung hoàn thành kế hoạch ở mức cao nhất. Trong đó, ngành đang xúc tiến thương mại các chương trình ưu tiên dùng hàng Việt đưa hàng đến tận tay người tiêu dùng; khuyến khích sử dụng tiêu dùng hàng hóa trong nội bộ các doanh nghiệp cùng ngành công thương đã được ký kết… để tạo đà cho năm 2013.

Nhìn lại hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm 2012 của các ngành công nghiệp cơ bản nói riêng và các ngành kinh tế khác nói chung, nhiều chuyên gia cho rằng, việc không đạt chỉ tiêu kế hoạch của từng ngành, có vấn đề ngay từ công tác dự báo và lập kế hoạch, cũng như thiếu sự phối hợp trong các ngành và mỗi tập đoàn, doanh nghiệp. Việc lên kế hoạch năm sau luôn phải cao hơn năm trước của từng lĩnh vực sản xuất, trong khi dự báo tăng trưởng kinh tế thấp hơn, sức tiêu thụ giảm hơn - là nguyên nhân cơ bản của tồn kho cần phải được khắc phục ngay từ khâu đầu. Đây cũng là những lưu ý quan trọng cho các doanh nghiệp có giải pháp cho năm 2013 tới, dự báo còn rất nhiều khó khăn.